μ_ όπως μήτρα ή μέγγενη | ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ Ο ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ΤΕΧΝΕΣ

μ_ όπως μήτρα ή μέγγενη | ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ Ο ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ΤΕΧΝΕΣ

Αγγελική Σιδηρά - Τα γλυκόπικρα σημάδια του αναπάντεχου

Αγγελική Σιδηρά Τα γλυκόπικρα σημάδια του αναπάντεχου Πόλυ Μαμακάκη

Αγγελική Σιδηρά, Αναπάντεχα κοντά, Νέος Αστρολάβος/Ευθύνη, Αθήνα 2013 Μείνε λοιπόν μακριά μου. Θέλω πάντα να σε περιμένω» (από το ποίημα Da... te) Είναι η ενδέκατη ποιητική συλλογή της Αγγελικής Σιδηρά (1938), όπου μέσα από έξι διακριτές ενότητες ποιημάτων δηλώνει πως έχει πια διανύσει τις αναπάντεχα μεγάλες αποστάσεις της και ταυτόχρονα έχει κερδίσει τη μεγαλύτερη δυνατή εγγύτητα που θα μπορούσε να της χαρίσει ο χρόνος. Οσο τον αισθάνεται να την παρασύρει τόσο εκείνη πλάθει «μικρές αιωνιότητες» (πρώτη ενότητα) με τις πιο τρυφερές εικόνες που αντικρίζει στο πέρασμά του, εντοπίζοντας την πιο αυθεντική και πλήρη αγάπη στα «αβαπώ» και «αγαπό» των παιδιών που την περιτριγυρίζουν ανέμελα, ως τα μικρά λατρεμένα εγγόνια της και ως ανάμνηση των δικών της αντίστοιχα παιδικών χρόνων. Εισχωρεί με τις ζωηρές τους φωνές στο ες αεί προστατευμένο περιβάλλον του «Λούνα Παρκ» (δεύτερη ενότητα) που αντανακλά από γενιά σε γενιά το αμείλικτο παιχνίδι των συναισθημάτων, ξαναζεί σε όλο το εύρος τους τις πρώτες ονειρικές απολαύσεις του, γνωρίζοντας σε βάθος και το απαραίτητο ξεγέλασμά του: Τα όνειρα των μπαλονιών/ τελειώνουν μ' έναν ήχο εκκωφαντικό/ κι οι κίτρινες μεμβράνες που απομένουν/ αρχίζουν ν' αγαπούν τον σπάγκο/ όπως ο γέρος που ακουμπάει στη γριά του/ όταν πια δεν μπορεί/ τον ήλιο να διεκδικήσει»(«Μπαλόνια»). Στίχοι που προκύπτουν από την εμπλουτισμένη πραγματικότητα της ποιήτριας που περιβάλλεται από πολλά αγαπημένα πρόσωπα, αλλά, ενώ ακούει ευφρόσυνα τα γέλια των παιδιών να πολλαπλασιάζονται στην ησυχία της ώρας, δεν παύει να συνομιλεί και με τους νεκρούς της ή τον Θεό (βλ. ιδίως τρίτη ενότητα «Ηλί, Ηλί» και τέταρτη ενότητα «Trop tard»), σε συνέχεια και της προηγούμενης συλλογής της Αμφίδρομη έλξη, ζητώντας από εκείνους απαντήσεις και ευλάβεια, ένα είδος θείας συντροφιάς στον φόβο και την ενδόμυχη άρνηση να αφήσει την οντολογική ομορφιά των πραγμάτων. Η ματιά και η ποίηση της Σιδηρά είναι βαθιά ρεαλιστική και διέπεται πότε από μια αισιόδοξη μελαγχολία ωριμότητας και πότε από μια γαλήνια εγκαρτέρηση, απόρροια της κειμενικά σαφέστατης πληρότητας των συναισθημάτων της. Την απασχολεί ο θάνατος ως βαρυσήμαντο αυτονόητο που κανείς δεν μπορεί να προφέρει με ευκολία, σαν να πρόκειται για λέξη που γράφεται αποκλειστικά σε ξένη από τη δική του τη γλώσσα. Συγκινείται και συγκινεί καθώς επανέρχεται κι αναπολεί στιγμιότυπα στο παρελθόν, συνοδευόμενα από κάποια αναλλοίωτη μουσική μελωδία που ζωντανεύει τις παλιές αθηναϊκές συνοικίες της δεκαετίας του 1960 και 1970. Και το κορμί που αγάπησες/ το άφησα σ' εκείνη τη μοναδική στιγμή/ που υπήρξα. («Ο γλάρος χρόνος»). Ο χρόνος ασφαλώς θεράπων απέναντι στην απώλεια, αλλά και ενίοτε αδιάψευστα υπαρκτός. Διότι η ποιήτρια δεν αρκείται στο αίσιο τέλος του παραμυθιού, επιμένει να ζει και να ξαναζεί ολόκληρο το φάσμα της δίνης και της μοναξιάς των ηρώων. Αυτό ακριβώς είναι το τίμημα της ευαισθησίας της, να βιώνει με όμοια ένταση τις ευτυχείς και ατυχείς συνδηλώσεις της μοίρας. Ανάμεσά τους κρατάει λοιπόν ανέπαφες τις δικές της στιγμές χωρίς ωστόσο να απέχει από τα περιβάλλοντα - κάποτε μόνο κόκκινα και μαύρα γεγονότα (βλ. ιδίως πέμπτη ενότητα «Καύσωνας»). Η σάρκα μου με ντύνει πάλι/ όμορφη και μοναδική./ Η σάρκα μου με προστατεύει/ κι αναβάλλει. («Στον ακτινολόγο»). Μήπως εδώ δεν εκφράζεται με τον πιο γλαφυρό τρόπο το ασφαλέστερο για όλους μας καταφύγιο στο παρόν; Η αγάπη για τη ζωή εξυμνείται ως αντιστρόφως ανάλογη με τη διάρκειά της, ιδίως όταν οι αρνήσεις διαδέχονται την αρχική βεβαιότητα της κατάφασης: ...κι η κούκλα εκείνη η παλιά/ σκύβει πάνω από την αγρύπνια σου/ σα να ρουφάει στις άδειες κόχες/ των ματιών της τα όνειρα/ που απόψε δεν είδες. («Αϋπνία»). Χρόνος που καταφτάνει αναντίρρητα ταχύς και λαίμαργος, όπως ο γλάρος (βλ. τίτλο έκτης ενότητας «Γλάρος χρόνος»), και οι στίχοι στην παρούσα συλλογή μάς πείθουν από την πρώτη στιγμή ότι δεν τρέφουν αυταπάτες σχετικά με τη σημασία του. pmamakaki@gmail.com

Πηγή: περιοδικό (.poema..), τεύχος 21

http://www.poema.gr/review.php?id=106&pid=